‘Oog voor detail’. Het staat in koeienletters op het LinkedIn-profiel van UT-alumnus Arjan van Rossum. Hij kan er wel om lachen, gezien de reden van het interview. Dertien jaar geleden was hij degene die ontdekte dat er iets mis was met Het Ding. Die oplettendheid heeft hij nog steeds, zegt hij. ‘Als iets niet klopt, valt het me meteen op.’
Foto’s maken
Van Rossum, destijds student technische bedrijfskunde, kan zich nog goed voor de geest halen hoe hij ontdekte dat Het Ding ineens ondersteboven stond. ‘Die zomer was het kunstwerk weggehaald voor een onderhoudsbeurt. Het hout van de gebruikte telefoonpalen was verrot, volgens mij. Vervolgens is op 18 september Het Ding weer in elkaar gezet.’
Het campusleven ging zo weer zijn gangetje, maar iedere keer dat Van Rossum langs het kunstwerk fietste naar en van college, bekroop hem het gevoel dat er iets niet klopte. ‘Ik ben er op 30 oktober met een camera langsgegaan en heb thuis aan de Matenweg 75 meteen die foto’s met oude archieffoto’s vergeleken. Wat bleek: Het Ding stond op z’n kop – of beter gezegd, gespiegeld.’
Het Ding in 1974 en in 2021.
Geen gemakkelijk ding
Diezelfde avond deelde hij die conclusie via een forum met zijn medestudenten. En stuurde hij een mailtje naar het Facilitair Bedrijf (tegenwoordig de dienst Campus & Facility Management), met de mededeling dat Het Ding verkeerd is teruggeplaatst – en het vriendelijke verzoek om het kunstwerk in ere te herstellen.
Een reactie vanuit het Facilitair Bedrijf bleef uit. Van Rossum kreeg op het forum de vraag of hij het UT Nieuws (het huidige U-Today) al had getipt. Zo gevraagd, zo gedaan. En uiteraard dook het campus-journaille erbovenop. Het Facilitair Bedrijf erkende de fout. ‘Voor zover ik weet, staat het op een iets andere manier dan het eerst heeft gestaan', gaf medewerker Joop Siebum toe.
Van Rossum heeft wel begrip voor de fout. ‘Het is geen gemakkelijk ding om in elkaar te zetten. Als je op een bepaalde manier begint, moet je ook doorbouwen.’ Het was voor hem in die tijd ook allesbehalve een halszaak. ‘Kunst was voor mij een mooie toevoeging aan een schitterende campusomgeving. In het geval van Het Ding vind ik vooral het verhaal erachter fantastisch. Hoe ze dat toch hebben bedacht…’
Van studentengrap naar kunstwerk
Want wat we tegenwoordig als kunstwerk beschouwen, begon ooit als studentengrap. Geestelijk vaders zijn oud-studenten Jaap Hos en Jasper Latté. Samen met drie medestudenten en ondersteund door medewerkers en bedrijven creëerden zij het bouwwerk uit zes afgedankte telefoonpalen en staaldraad. Op Goede Vrijdag, 12 april 1974, reden ze om 4 uur ’s ochtends de campus op om de constructie in elkaar te zetten. ‘Het was millimeterwerk’, vertelde Hos in 2013 tegen UT Nieuws. ‘Toen we de zaak bij elkaar trokken, knapte nog een van de katrollen en werd het nog even spannend, maar uiteindelijk stond het gevaarte er om een uurtje of acht in de morgen.’
Jarenlang bleef het een mysterie hoe – en door wie – ‘Het Ding’ op de campus was verschenen. Dat was volgens Hos precies de bedoeling: ‘De studenten en het personeel waren laaiend enthousiast. Hoe kan dit, vroeg men zich af. De palen lijken namelijk te zweven. Velen vatten Het Ding in 1974 op als kritiek op de dure kunstwerken die destijds op de UT werden geplaatst, maar dat is nooit de bedoeling geweest.’
In ere hersteld?
Terug naar 2008. Want hoewel het Facilitair Bedrijf de fout erkende, was het niet van plan om het kunstwerk opnieuw – en op de juiste manier – terug te plaatsen. Als we het zouden veranderen, zouden we weer een dag bezig zijn. Dat kost veel tijd en geld en het is de vraag of dat het waard is’, reageerde het Facilitair Bedrijf destijds. Samen met de cultuurafdeling van de UT werd besloten om Het Ding te laten staan. Van Rossum besloot het erbij te laten. ‘Als ik nu langs de campus rijd en ik Het Ding zie staan, denk ik er nog weleens aan terug. Het was een kleinigheidje en vooral leuk om erover in de krant te lezen.’
En wie vandaag de dag op de campus arriveert en een blik werpt op Het Ding, zal nog steeds zien dat het bouwwerk er anders staat dan tussen 1974 en de zomer van 2008. Zo heeft de campus sindsdien – onbedoeld – zijn eigen Banksy avant la lettre. Of het kunstwerk ooit weer zal staan als na de kwajongensstreek in 1974? Misschien na de volgende onderhoudsbeurt.
