Halbe Zijlstra (VVD) hield gisteren vooral een streng betoog over de staatsschuld. “De Nederlandse overheid geeft, ondanks alle al doorgevoerde bezuinigingen, nog steeds te veel uit. Dit jaar alleen al is dat twintig miljard euro. Dat geld moeten wij lenen en geld lenen – dat weet iedereen – kost geld.” Hij wil de Rijksbegroting liever vandaag dan morgen sluitend krijgen. Maar misschien is Zijlstra, voormalig staatssecretaris van OCW, iets minder streng als het over onderwijs gaat. Als je daarin investeert, zal dat “in de toekomst mogelijk rendement opbrengen”, erkende hij. “Dat zal ook de heer Pechtold aanspreken.”
Ook PvdA-leider Diederik Samsom zette voor D66 de deur op een kier. “Een van de voorstellen van de heer Pechtold is om te investeren in het onderwijs. Dat is een belangrijk punt waar hij al tien maanden en zo mogelijk nog langer mee bezig is. Als dat nou eens zou lukken, kunnen we toch tot elkaar komen?”
En dat sprak Pechtold inderdaad aan. Die wil namelijk op termijn een miljard euro extra aan onderwijs uitgeven, maar daarover valt met hem te onderhandelen, zei hij tegen Samsom. Hij wilde kijken of ze elkaar tegemoet konden komen. “Dat betekent bijvoorbeeld dat ik opschuif met mijn wensen voor het onderwijs en dat ik aangeef welke punten van het sociaal akkoord ik belangrijk vind.”
In zijn eigen betoog hield Pechtold de Tweede Kamer voor: “Bezuinigen op onderwijs is bewust met je rug naar de toekomst staan. Landen, hele continenten zijn door de eeuwen heen vooruitgekomen of weggezakt door een keuze al dan niet voor kennis en innovatie.” En daar voegde hij later aan toe: “Beter onderwijs vergt meer dan geld, maar het vergt in ieder geval meer geld.”
Toen haakte Samsom in. “Eens, en daarom zei ik ook al in mijn termijn dat wij op zoek zouden moeten naar dat geld. Maar dan moet de heer Pechtold mij misschien ook helpen met het aangeven van de dekking.” Want daar wringt de schoen. Pechtold wil twee miljard minder bezuinigen dan de regering. Het is de vraag of dat verschil te overbruggen valt. Bovendien is de steun van D66 niet genoeg om plannen door de Eerste Kamer te loodsen.
Vandaag gaan de algemene beschouwingen verder met de reactie van het kabinet.