In de Kanunikkenzaal van het Utrechtse Academiegebouw staan tien tafels opgesteld. De verzamelde UT-alumni werken in groepjes aan een bijzondere casus: Enschede moet weer een grachtenstad worden. ‘Jullie hebben een uur en een kwartier de tijd om een plan te maken’, roept een van de organisatoren. Op het scherm begint een klok af te tellen.
Calslaan 13
Hoewel het grootste deel van de alumni in de zaal recent is afgestudeerd, zijn er ook een paar oudgedienden aanwezig. Ben Serrée is een van hen. ‘Mijn leeftijd en afstudeerjaar vertel ik niet. Wat dat betreft ben ik net Emile Ratelband: ik voel me veel jonger. Mijn studie wil ik wel vertellen, dat is werktuigbouwkunde. Ik ben ingenieur. Daar ben ik heel trots op.’
‘Of Enschede een gracht moet krijgen? Eigenlijk ken ik de stad niet zo goed. In onze tijd kwamen we nauwelijks van de campus, Calslaan 13, ik weet het nog precies. Volgens mij moet zo’n gracht eerst draagvlak onder de bevolking krijgen. Geen idee of het leeft in Enschede. Maar stel dat we gaan bouwen, dan wil ons groepje het prefab doen. Niet gaan metselen, dat is een hels karwei. Ik weet nog wel een geschikte betonfabriek in Friesland.’
‘Utrecht heeft na Twente en Amsterdam de grootste poule met UT-alumni’
Verderop staat organisator Lieke Dom (23). Ze is voorzitter van Create Tomorrow. In mei houdt Dom, samen met haar commissieleden, de grootste studentendenktank van Nederland op de UT-campus. Op de alumnibijeenkomst van vanavond draait de commissie alvast warm. ‘Ik ben zelf voorstander van grachten in Enschede. Het zou de uitstraling van de stad goed doen.’
Ook Martijn van der Veen (40) is enthousiast over het plan. Hij studeerde in 2004 af als bestuurskundige aan de UT. ‘Wat ons groepje nu doet, is kijken naar de functie van een gracht. Noem het de definitiefase.’ Van der Veen is een van de kartrekkers van de Alumnikring Utrecht. ‘Onze bijeenkomsten zijn altijd goed bezocht. Utrecht heeft na Twente en Amsterdam de grootste poule met UT-alumni.’
Jaarclubs en disputen
Naarmate de tijd verstrijkt, worden de gezichten in de zaal serieuzer. ‘Hebben we nog maar twintig minuten?’, klinkt het verbaasd. De meeste alumni kennen elkaar van het Enschedese studentenleven. Een van de groepjes bestaat uit vijf vrouwen van het damesdispuut Spooky. Ze ontwerpen een gracht met glazen plafond, waar mensen overheen kunnen lopen. De dispuutsgenoten spreken in Utrecht nog regelmatig af.
Dat geldt ook voor de leden van Empros, een jaarclub van Audentis. ‘We zien elkaar nog steeds, vertelt Arvid Glerum (32). Hij studeerde technische bedrijfskunde in Enschede. ‘In 2007 deden we als jaarclub mee aan Create Tomorrow. Het is leuk om vanavond weer met z’n allen aan een casus te werken.’
Veel vertrouwen heeft Glerum overigens niet in een Enschedese gracht. ‘Volgens mij is het een slecht idee. Er is heel weinig water in Enschede. Het ziet er misschien idyllisch uit, maar om het benodigde water in Enschede te krijgen, moet er ontzettend veel moeite worden gedaan. Als de stad toch besluit om een gracht te graven, moeten ze er een paradepaardje van maken. Enschede, het Venetië van het Oosten.’
Zwevende grachten
Een goede gracht heeft een brug, weet ook Arianne Colenbrander, coördinator van het UT-alumnibureau. ‘In dit geval sluit het onderwerp letterlijk en figuurlijk aan bij onze doelstelling. We willen een brug slaan tussen studenten en alumni. De organisatie van deze avond ligt voor een groot deel in handen van de Create Tomorrow-commissie. Zij zijn zelf nog studenten. Op deze manier komen alumni in aanraking met studenten en slaan we daarnaast een brug tussen Utrecht en Enschede.’
Het eindsignaal klinkt. Na een half uur juryberaad, is de winnaar bekend. De jury heeft haar hart verpand aan de hangende gracht, zwevend boven Enschede. Daar kan zelfs de Utrechtse gordel niet aan tippen. Het idee gaat mee terug naar Enschede. Nu alleen nog even de lokale politici overtuigen.
Enschede, grachtenstad
Net als een mens kan een stad niet zonder water. Amsterdam, Utrecht en Leeuwarden: allen hebben een grachtengordel van formaat. Maar vlak ook Delft niet uit. En wat te denken van Groningen. Nee, een beetje stad heeft water. Op z’n minst een gracht, maar eigenlijk is een rivier nog mooier. Zeg je Londen, dan zeg je de Theems. Parijs? De Seine.
Ooit lag er in Enschede ook een gracht. Excuus, het waren er zelfs twee. Maar na de grote stadsbrand van 1862 verdween de laatste onder het puin. Oud-UT-student, Gerrald Hekman, was verbaasd toen hij hoorde over de geschiedenis van de stad. Hij is een van de initiatiefnemers van een plan om de Enschedese grachten terug te brengen. ‘Ik ben import-Enschede, maar werd tijdens mijn studie verliefd op de stad. Helaas mist Enschede één ding: het karakter van een echte Hollandse stad en dat heeft volgens mij te maken met het ontbreken van een gracht.’
'Die gracht komt er, al graaf ik ‘m zelf’
‘Mijn motivatie is vooral de schoonheid, de esthetiek. Maar het kan ook een oplossing zijn voor de grondwaterproblematiek in de stad. Bij een beetje regen, staat de stad blank. Een van onze projectleden is Anouk Bomers. Zij is civiel ingenieur aan de UT. Met haar willen we kijken of er bachelor- of masterstudenten zijn die het plan als onderzoeksopdracht kunnen oppakken.’
‘Wij zijn heel serieus en steken er veel vrije tijd in. Ik krijg van alle kanten hulp. De eigenaar van een loonbedrijf heeft al zijn graafmachine ter beschikking gesteld. Dit jaar willen we het plan concretiseren, zodat we het naar de politiek kunnen brengen. Ik denk dat er over vijf jaar gegraven wordt, want die gracht komt er, al graaf ik ‘m zelf.’
