Wat viel UT-breed op aan de omschakeling naar online onderwijs?
‘Om te beginnen, dat de één zich er meer in verdiept dan de ander. Veel docenten pakken hun gebruikelijke sheets en begeleiden die met mondeling commentaar. Zo wil je als student eigenlijk niet onderwijs volgen. Online onderwijs kan op betere en aantrekkelijkere manieren aangeboden worden. Denk bijvoorbeeld aan het opnemen van pencasts en daarmee onderwerpen onderdeel voor onderdeel uit te leggen, of het opknippen van colleges in veel kortere delen.’
Waarom is dat zo belangrijk?
‘Wat je in alle gevallen probeert te verwezenlijken, is dat studenten actief en geactiveerd werken. Niet dat ze slechts consumeren. Ik ben zelf bovenal voorstander van vraagstukken. De modetermen zijn vaak challenge-based of team-based learning, maar het komt simpelweg neer op samenwerken om grote problemen op te lossen. Daar komt ook het stukje communitybuilding bij kijken. Je wil niet alleen zien dat studenten onderling samenwerken, maar ook dat er een wisselwerking ontstaat tussen student en docent.’
Veertig jaar procestechnologie
De cursus procestechnologie bestaat al zo’n veertig jaar en kende al zo’n vijfhonderd deelnemers. Ooit opgericht op het verzoek van het bedrijfsleven, vanwege de Twentse kracht in het vakgebied. De deeltijdcursus is bedoeld voor professionals – voornamelijk hbo’ers – om hun kennis te vergroten en vaardigheden te verbeteren op het gebied van procestechnologie. Met de komst van Canvas, schakelde de cursus twee jaar geleden over op een nieuw didactisch concept met behulp van blended learning.
Hoe ziet dat eruit bij de cursus?
‘We beginnen met een introductiefilmpje, om deelnemers enthousiast te maken en een koppeling te maken met onderzoek. Vervolgens bieden we gedurende zes modules een mengeling van virtual classroom en face-to-face-onderwijs. Afhankelijk van de voorkeuren van de docent, is dat bijvoorbeeld in de vorm van colleges met behulp van pencasts, quizzen, zelfstudie, Q&A-sessies, practica en projectwerk. We sluiten de modules af met tentamens. Maar veel van het onderwijs vindt op afstand plaats.’
Schematisch overzicht van de leermethode.
Dus de omschakeling naar online viel in maart reuze mee?
‘Ja, ik durf wel te stellen dat onze docenten beter dan gemiddeld voorbereid waren. Natuurlijk moesten wij ze een paar jaar geleden over zien te halen om mee te gaan in dit didactisch concept. Maar de evaluaties zijn hartstikke positief, ook van docenten. Ja, zelfs de docenten die voorheen alles op het bord deden.’
Na de zomer wordt al het UT-onderwijs ‘blended’. Wat moeten we overpeinzen tijdens de zomervakantie?
‘We vroegen via een enquête bij studenten en docenten van vier bacheloropleidingen (Advanced Technology, Electrical Engineering, International Business Administration en Chemical Science & Engineering, red.) wat voor type onderwijs ze prefereren na de zomer. Het merendeel gaf blended learning als antwoord. Dat lijkt me een duidelijk signaal. Vervolgens moet je kijken hoe je dat het beste invult.’
‘In de nieuwe realiteit van flexibiliteit en een zekere mate van onzekerheid, is het belangrijk om niet te krampachtig vast te klampen aan het ‘oude’, maar om te kijken hoe je de nieuwe realiteit het beste kunt invullen. Dat begint met de basishouding om de student zo actief mogelijk te laten deelnemen en om communitybuilding te stimuleren. Mijn voorstel zou zijn om de kans te nemen om hoorcolleges zoveel mogelijk te vervangen voor kleine brokjes, om ingesproken sheets te vervangen voor pencasts en om Q&A-sessies te houden in kleine groepen.’
Is tijd niet de grootste vijand?
‘In eerste instantie absoluut, dat merkten wij ook. Het opstarten en omschakelen kostte tijd en moeite, denk alleen al aan het opknippen van hoorcolleges in kleine stukjes. Maar wij boden de docenten daarvoor een vergoeding. De initiële moeite had vooral voor de periode erna voordelen; je hoeft als docent niet steeds opnieuw hetzelfde verhaal te vertellen, maar kunt je juist richten op maatwerk en verdieping. In die zin betaalt de investering zich zeker terug.’
Is dit voor iedere docent en ieder vak aan te bevelen?
‘Ondanks onze positieve ervaringen, vind ik dat moeilijk te zeggen. Het fenomeen blended learning bestaat namelijk helemaal nog niet zo lang en er is nog relatief weinig onderzoek naar wat nou effectieve methodes zijn. Meer onderzoek zou absoluut helpen, maar ook meer uitwisseling van kennis en ervaringen. Als we als universiteit onze best practices met elkaar gaan delen, kunnen we ondanks de crisis het best mogelijke onderwijs bieden. Daar draait het uiteindelijk om. Hoe dan ook, ik ben ervan overtuigd dat deze leermethode het onderwijs van de toekomst wordt, ook zonder corona. Laten we nu beginnen met investeren.’
