Presentatoren Jelle Posthuma (U-Today) en Peter Timmerman (Studium Generale) stelden Donnelly kort voor aan het publiek en deelden enkele recente feiten, waarna de Canadees snel het woord overnam. Donnelly ging uitgebreid in op de vraag wat de Europese sancties betekenen voor Rusland. ‘Ze leiden in ieder geval niet tot een wapenstilstand of vrede op korte termijn. Bedenk dat de oorlog zich alleen afspeelt in Oekraïne. Rusland beschikt over een leger van 900.000 soldaten. Economische sancties werken alleen op de (middel)lange termijn’, onderstreept Donnelly. En: ‘Vergeet niet dat Europa nog steeds de Russische oorlogsmachine financiert. Duitsland betaalt Rusland maandelijks 3,5 miljard euro aan gas. Bovendien importeert Rusland niet, maar exporteert het wel, dus het land wordt praktisch rijker.’
Angela Merkel
Bij een lezing over de 36 dagen durende oorlog verwacht je dat een expert vooral inzoomt op de hoofdrolspelers: Oekraïne en Rusland. Donnelly haalde in bijna al zijn antwoorden echter de rol van Duitsland naar de voorgrond. ‘Het land maakt nu plannen voor het geval Rusland de gaskraan daadwerkelijk dichtdraait. Dat is goed, maar het had veel eerder moeten gebeuren. Rusland viel in 2014 De Krim binnen, maar Angela Merkel beloonde Rusland daarvoor door jaarlijks miljarden te blijven overmaken naar Vladimir Poetin.’
Donnelly sluit overigens niet uit dát Rusland daadwerkelijk de gaskraan naar het westen dichtdraait. ‘Waarom niet? Het is tenslotte oorlog. Vergelijk het met de inzet van chemische wapens. Dat hielden veel mensen ook niet voor mogelijk. Je moet telkens kijken naar hoe Rusland handelde in het verleden. Als ze iets toén deden, kijk naar daden in Afghanistan of Vietnam, waarom dan nu niet?’
Douchemat
Vanuit het Amphitheater – waar enkele tientallen geïnteresseerden present waren – kwamen logischerwijs ook vragen en ideeën over een mogelijke uitweg van de oorlog voorbij. Wat zou er bijvoorbeeld gebeuren als Poetin uitglijdt in de douche en overlijdt? Donnelly: ‘Dan moet je kijken naar waar zijn opvolger vandaan komt. Waarschijnlijk uit de KGB (Russische geheime dienst, red.) en dan is het de vraag of er veel verandert. Overigens glijdt Poetin niet snel uit onder de douche. Als je naar zijn uitgavenpatroon kijkt, dan ontbreekt er vast geen douchemat in zijn badkamer.’
Vanuit het publiek kwam ook de vraag of en hoe de wetenschappelijk wereld een rol kan spelen in de situatie in Oekraïne. Volgens de universitair docent zit hem dat vooral in het overzicht bewaren en de juiste keuzes maken. ‘Wetenschappers kunnen goed in meerdere opties denken. Het gevaar is dat je te veel geld steekt in defensie, zoals Rusland doet. De levenskwaliteit is daardoor enorm gedaald. Rusland heeft zo’n 140 miljoen inwoners, naar verwachting zijn er aan corona bijna een miljoen Russen overleden. Dat zegt veel over hoe de gezondheidzorg ervoor staat. Rusland had na de Koude Oorlog de kans om te moderniseren, maar die kans liet het land liggen, omdat al het geld in defensie werd gepompt. De economie van het grootste land ter wereld is niet groter dan die van Italië. De wetenschap in Europa kan door goede keuzes te bedenken, helpen om daar wat tegenover te zetten.’
