Het University College Twente werd tien jaar geleden een levend lab voor zelfsturend leren. ATLAS is zelf tevreden over deze vrije onderwijsmethode waarbij de student aan het stuurt zit. ‘Maar, niet iedere student kan die vrijheid aan’, stelt ATLAS-docent Pascal Wilhelm vast.
De rol van een docent is heel anders dan bij het traditionele onderwijs, vindt Wilhelm. Volgens hem kun je studenten wel loslaten, maar moet je altijd een oogje op ze houden. ‘Docenten zijn bij zelfsturend leren veel meer coaches. Gaat het goed? Kan ik helpen? In het begin was het best een uitdaging om studenten los te laten. Maar aan de andere kant zijn studenten bij ATLAS slim genoeg om deze vrijheid aan te kunnen.’
Verantwoordelijkheid
Tijdens het panelgesprek werd duidelijk dat de grootte van een opleiding en de motivatie van studenten van cruciaal belang zijn voor succes. Bij zelfsturend leren krijgen studenten de verantwoordelijkheid voor het leerproces; van het stellen van doelen tot en met de evaluatie. Veel vrijheid dus, waarbij docenten dus vooral in de rol van (proces)begeleider optreden in plaats van als leraar.
Kleinschalige omgeving
'Zelfsturend leren is niet zonder risico’, zegt Klaasjan Visscher, hoogleraar van de leerstoel Innovatie in Hoger Onderwijs & Samenleving. ‘Studenten moeten wel met de vrijheid die ze krijgen kunnen omgaan. Een goede ondersteuning van docenten is onontbeerlijk, anders voelen veel studenten zich verloren. In een kleinschalige omgeving met veel persoonlijke begeleiding als ATLAS is dat natuurlijk veel makkelijker’, aldus Visscher.
Mogelijkheden
Tim Brinkman is alumnus bij ATLAS. Hij beaamt de woorden van Visscher. ‘Zelfsturend leren geeft veel mogelijkheden’, zegt hij. ‘Voor docenten is het wel belangrijk om de kaders aan te geven. Studenten helemaal loslaten gaat erg ver.’
Toch ziet vice-decaan van BMS, Bernard Veldkamp, wel mogelijkheden om zelfsturend leren verder uit te rollen op de UT. ‘Belangrijk daarbij is wel dat docenten een heel andere manier van lesgeven hanteren en veel meer begeleider worden’, zegt de oud-docent van ATLAS. ‘En studenten moeten er natuurlijk voor openstaan, zoals bij ATLAS het geval is.’
