De instroom van UT-bachelorstudenten steeg van 2007 naar 2087: een plus van vier procent, met name veroorzaakt door een toename (53 procent) van niet-EER-studenten. Dat zijn studenten van buiten de Europese Unie en de Europese Economische Ruimte (EER). In de masterinstroom was sprake van een stijging van acht procent: van 1159 naar 1248. Ook die toename kwam door internationale studenten, voornamelijk doorgestroomd vanuit een bachelor.
Verdwijnen numerus fixus
In de bachelorinstroom vallen een paar opleidingen op. Technical Computer Science is met afstand de grootste stijger en verwelkomde meer dan honderd studenten extra (+ 51 procent). Die stijging maakt zelfs dat de UT geen min maar een plus noteert. De toename wordt veroorzaakt door het verdwijnen van de numerus fixus bij de opleiding. De keerzijde daarvan is dat Business Information Technology (BIT) 23 procent minder studenten zag instromen.
In de bachelor doet ook Mechanical Engineering het goed, zowel het UT-VU als het eigen UT-programma. Opgeteld stroomden 69 werktuigbouwkundestudenten meer in dan vorig jaar. Ook civiele techniek noteerde een stijging van 61 naar 88 eerstejaars, wat wordt toegeschreven aan een succesvolle campagne om de zichtbaarheid van de opleiding te vergroten.
TU Delft
Er zijn ook opleidingen die minder bachelorstudenten dan voorheen aantrokken. Dat was vooral bij Industrial Design Engineering het geval: 35 procent in de min. Opleidingsdirecteur Wim de Boer gooit het op een combinatie van factoren, zoals de druk op internationalisering, de krimpregio en een profielkrimp. ‘En wat denk ik meespeelt is dat Delft de numerus fixus op industrieel ontwerp heeft weggehaald. Opvallend genoeg zat de opleiding niet eens vol, maar een numerus fixus kan een afschrikeffect hebben, dat nu mogelijk is verdwenen.’
Ook bij enkele medische opleidingen is er sprake van een dip: zowel gezondheidswetenschappen, biomedische technologie als technische geneeskunde (TG) verwelkomde minder bachelorstudenten. TG ging bijvoorbeeld van 143 naar 105 bachelorstudenten en van 73 naar 45 masterstudenten.
Technische geneeskunde
TG-opleidingsdirecteur Katja Haijkens hoopt dat de lagere bachelorinstroom van dit jaar eenmalig is. ‘De cijfers die tot nu toe beschikbaar zijn voor komend jaar lijken dit ook aan te geven. Ook vanuit middelbare scholen is veel vraag naar voorlichting over onze gezondheidsopleidingen. Tegelijkertijd weten we dat er demografisch gezien minder jongeren zijn in Nederland en dat de trend lijkt te zijn dat scholieren in Nederland minder vaak een technisch profiel kiezen. Door de keuze voor ongewogen loting willen wij onze opleiding toegankelijker maken en hopen dat deze overstap ook een positieve bijdrage levert aan de instroom.’
De gedaalde masterinstroom heeft volgens Haijkens te maken met TG-bachelorstudenten die kozen voor een andere (UT-)masteropleiding. Bovendien is het volgens haar relatief moeilijk voor de opleiding om zij-instromers aan te trekken, vanwege de wettelijke eisen waar TG’ers aan moeten voldoen. ‘Daarnaast is het beroep van technisch geneeskundige nog relatief jong, mogelijk zijn sommige studenten wat onzeker over de carrièreperspectieven. Gelukkig zien we dat het werkveld zich de laatste tijd enorm ontwikkelt: steeds meer ziekenhuizen hebben eigen vakgroepen voor TG’ers en we zien steeds meer vraag naar TG’ers in de zorg.’
Kostenanalyse
Als het om masterinstroom gaat vallen Computer Science (+32 procent), Business Administration (+21 procent) en Robotics (+40 procent) in positieve zin op, tegenover dalingen bij Applied Physics (-33 procent) en gezondheidswetenschappen (-14 procent).
Of er nou sprake van een stijging of daling is: ongeveer een derde van de bacheloropleidingen noteert een instroom van onder of rond de zestig eerstejaars. Dat aantal wordt gezien als een break-evenpunt, zo blijkt uit de kostenanalyse die vorige week door het college van bestuur werd gedeeld met de universiteitsraad.
Door de bank genomen is een opleiding waar minder dan zestig studenten instromen verliesgevend, zo blijkt uit die analyse. En daar wil en moet de UT wat aan doen gezien haar financiële situatie, ook al was de analyse slechts een eerste aanzet en was de Uraad kritisch op het document. Onderdeel van de plannen is wel dat elke opleiding een verplicht eigen budget krijgt – en zich daaraan moet houden.
‘een ongerichte kaalslag’
Landelijk trokken universiteiten dit collegejaar 6 procent minder internationale bachelorstudenten. En dan moeten de strenge kabinetsplannen nog van kracht worden. Universiteitenkoepel UNL vreest ‘een ongerichte kaalslag’.
Minder werven
Een half jaar geleden kwamen universiteiten zelf met het voornemen om de internationale instroom te verlagen. Weliswaar op verzoek van politiek Den Haag, maar ook de instellingen vonden dat de groei niet eeuwig kon doorgaan. Ze besloten meer in het Nederlands te gaan lesgeven en minder studenten te werven in het buitenland.
Maar toen zat er nog een ander kabinet. Het nieuwe kabinet wil zo snel mogelijk 293 miljoen euro bezuinigen op internationale studenten en gaat het toezicht op Engelstalig onderwijs veel strenger maken.
