Niemand zal de affaire rond Diederik Stapel ontgaan zijn. Deze (voormalig) Tilburgse hoogleraar Cognitieve Sociale Psychologie en decaan van de School of Social and Behavioural Science aldaar werd aan het begin van dit collegejaar op non-actief gesteld wegens het gebruik van gefingeerde data. Inmiddels is duidelijk dat deze fraude al zeker sinds 2004 aan de gang was en dat minstens dertig van Stapels artikelen frauduleus zijn. Pas deze zomer durfden enkele promovendi aan de alarmbel te trekken. Anderen durfden dat niet, mede door Stapels reputatie. Zijn reputatie en zijn baan is hij nu kwijt. Zijn doctorstitel (behaald aan de UvA) leverde hij recent zelf in.

Stapel is echter niet de enige wetenschapper die onlangs op negatieve wijze in de media is gekomen. Op 22 oktober wijdde het NRC Handelsblad een artikel aan (financiële) misstanden aan de TU Delft. Eén van de zaken die in dat artikel genoemd werd betreft de regels voor bijverdienen en voorkomen van (de schijn van) belangenverstrengeling van medewerkers. Bij een decaan was schimmigheid ontstaan over opdrachten die vanuit zijn faculteit naar ondernemingen van zijn vrouw gingen en over de rector magnificus schreef de NRC dat hij niet helder was over zijn bijbanen. In de TU Delta is een interview te lezen waarin Dirk Jan van den Berg, de Delftse collegevoorzitter, reageert op het NRC-artikel en een commissie aankondigt waar wetenschappers te rade kunnen gaan als twee petten die ze dragen met elkaar verstrengeld dreigen te raken.

De twee genoemde situaties zijn verschillende van aard, maar tonen ook een overeenkomst in het feit dat ze beide met integriteit te maken hebben. Bovendien zijn ze allebei zeer relevant voor de Universiteit Twente, waar onderzoekers ook in competatieve velden opereren. En er zijn ook UT-medewerkers die naast hun baan hier nog een functie vervullen, bijvoorbeeld in de politiek of bij een (eigen) bedrijf. Daar is niets kwalijks aan, eerder het tegenovergestelde, maar wat elders gebeurt kan ook hier gebeuren.

De UT zou er verstandig aan doen om nog eens na te gaan wat zij doet om soortgelijke problemen te voorkomen. Waar kun je op de UT terecht als je serieuze aanwijzingen hebt dat een collega niet integer handelt? En werken bestaande methodieken ook echt, of vooral op papier? Ik geloof niet dat de UT een bolwerk van corrupte en frauderende mensen is, maar de actualiteit heeft aangetoond hoe belangrijk het voor een universiteit is hier aandacht aan te besteden. Als het niet om ethische redenen is dan op zijn minst voor het publieke imago van de UT.

Beer Sijpesteijn is student Technische Informatica.