Ik mocht als studentcolumnist met de redactie van U-Today mee naar het jaarlijkse congres van de Kring van Hoofdredacteuren van het hoger onderwijs, en reisde daarvoor af naar Nijmegen. Wel een treintje later, want ik had de nacht ervoor lang gesappeld op een projectdeadline waar expliciet géén (!) AI voor gebruikt mocht worden. Dan duurt het tegenwoordig toch allemaal al wat langer, maar gelukkig was ik op tijd bij de congreslocatie in Nijmegen. Bij aankomst werd ik snel op de hoogte gebracht van wat ik tijdens de inloop had gemist: hoe laat de borrel begint en welk merk bier ze daarbij schonken.
Het thema van het congres was ‘AI in de journalistiek’. De eerste spreker had een broek aan met een zwart-wit pauwenverenpatroon, speciaal ontworpen om beeld herkennende AI om de tuin te leiden. Een onesie van de Zeeman had ook volstaan, maar dan had je niet vierhonderd euro kunnen aftrekken van de belasting. De volgende spreker werkte voor DPG en vertelde over AI-gebruik bij hun publicaties als het AD en aangesloten regionale bladen. Op basis van je gemeente krijg je tegenwoordig precies te zien wat de lokale amateurvoetbalclub speelde, hoe warm het in jouw straat wordt en wat je buurman stemde bij de Europese verkiezingen. Dat is dan nog ‘simpelweg’ geautomatiseerd op basis van aangeleverde data, maar AI kan bijvoorbeeld ook koppen en inleidingen voorstellen op basis van teksten. Toch stak bijna niemand van de zo’n honderd aanwezige journalisten hun hand op toen er werd gevraagd wie dacht dat AI hun werk zou gaan overnemen.
Vijf jaar geleden dacht ik hetzelfde over een toekomstige carrière: 'Ik kan programmeren, dus ik sta wel aan de goede (of juist duistere?) kant van de automatisering.' Toen de huidige generatie AI-chatmodellen uitkwam, werd snel duidelijk dat hetgeen het meeste tijd kost aan coderen, typen en vervolgens typefouten corrigeren, voortaan grotendeels gedaan wordt door AI. Aan de mens de schone taak AI aan het werk te zetten door de benodigde opdrachten en structuren – de zogenaamde prompts – mee te geven. Ook de journalistiek moet eraan geloven, getuige De Geïllustreerde Kunstmatige Intelligentie, een onlinenieuwssite die volledig gevuld wordt door AI. Hoewel dit slechts een verzamelaar en herschrijver van bronnen is, moet men niet vergeten hoe hard de techniek gaat: exponentieel!
Stof om over na te denken en eventueel pessimistisch van te worden, dus het werd bij het congres gelukkig ook eens tijd voor de borrel. Het lokale bier dat ze schonken smaakte ons zeer best, zeker toen de U-Today-stagiair consumptiemuntjes van vertrekkende congresgangers wist te ritselen. De lokale horeca werd bezocht en mijn plannen om donderdagavond in de trein deze column te schrijven, werden telkens minder realistisch. De volgende ochtend herinnerde ik me (nog net) de wijze lessen van het congres en vroeg ChatGPT een column voor me te schrijven. Je hebt zojuist de uitkomst van die vraag gelezen Nee, helaas, columns schrijven kan AI niet. Nóg niet. Het is niet voor te stellen waar de techniek over vijf jaar is. Maar tegen katers zal AI wel nooit kunnen helpen…
