Hij heeft het erg naar zijn zin, zegt hij met een brede glimlach. Al komt er wel meer bij kijken dan bij zijn tijd als decaan bij de faculteit ITC, vertelt Veldkamp. ‘Een andere rol, met een bredere blik. Er kwamen verrassend veel overleggen met strategische allianties op me af: 4TU, VSNU, ECIU, VU…. Het is een facet dat ik niet zo goed in beeld had als decaan. Maar het helpt om je eigen positie in het geheel te bepalen. Uiteindelijk wil je vanuit je eigen kracht opereren. Voor ons als UT is dat Shaping2030. Dat is dé reden dat ik solliciteerde op deze baan.’
‘Ik weet het niet’
Hoewel Veldkamp graag vooruitkijkt naar 2030, is de coronacrisis nog aan de orde van de dag. Hij zegt even verbaasd als bezorgd te zijn over de hoogoplopende emoties bij mensen, als het over de pandemie gaat. Maar ze dwingen hem ook om na te denken over de rol van de universiteit in de maatschappij. ‘Ik snap het wel: de situatie raakt veel mensen heel diep. Maar er is geen eenduidige oplossing voor zo’n immens probleem als de coronacrisis.’
Hij ziet ondertussen zogeheten experts om de haverklap aanschuiven en in het wilde weg praten aan de talkshowtafels. ‘Terwijl de rol van experts – zeker vanuit de universiteiten – is om de wetenschappelijk onderbouwde opvattingen te vertellen, die dus voortkomen uit objectief en reproduceerbaar onderzoek. Je moet niet zomaar wat roepen. En het is ook niet alsof wij die expert zijn met de witte labjas aan, die het wel zal weten. Soms – of júíst – moet je als wetenschapper zeggen: ik weet het niet.’
'Het is zeker niet zo dat degene die het hardst roept, gelijk krijgt'
Op zoek naar de zwijgende meerderheid
Veldkamp ziet de extraverten het maatschappelijk debat bepalen, terwijl de introverten ondergesneeuwd raken. Ook binnen de UT wil hij daarom meer van hen horen, vooral als het gaat om studentenwelzijn. ‘Dat vind ik een heel belangrijk thema. We zeggen nu people-first, ik wil dat bijna vertalen naar student-first. Omdat nu de extremere meningen de boventoon voeren, wil ik meer weten van de grote zwijgende meerderheid. Ik wil van hen meer informatie ophalen om beleid op te maken en ga in gesprek met verschillende gremia, studenten en studieadviseurs.’
Hij weet dat hij niet voor iedereen een zaligmakende oplossing vindt. ‘Maar het is zeker niet zo dat degene die het hardst roept, gelijk krijgt. Het draait voor mij om een respectvolle benadering naar iedereen en mensen zoveel mogelijk tegemoet proberen te komen. Die gulden middenweg vinden is een emotionele spagaat, zeker gezien onze diverse studentenpopulatie. Maar dat maakt het zonder meer interessant en uitdagend.’
Veldkamp pleit voor een inclusief beleid; een universiteit waarin iedere student zich kan ontwikkelen, of je hier nou vooral komt voor je diploma, of je wilt onderdompelen in het studentenactivisme. Voor de laatste groep is er goed nieuws: Veldkamp wil de bestuursminor snel terug. ‘Zo’n minor waarin je EC’s krijgt voor je activisme zie ik als een mes dat aan twee kanten snijdt: erkenning én geformaliseerd van zo’n ervaring leren door te werken aan je soft skills, oftewel je sociale vaardigheden.’
'We openen niet zozeer een venster of een deur van de ivoren toren. Nee, we stappen naar buiten'
Uit de ivoren toren
Die sociale vaardigheden voert Veldkamp door in zijn twee bestuurlijke prioriteiten: de mastervisie en meer focus in onderzoek. De UT krijgt het komende decennium een andere rol in de maatschappij, daarvan is de rector overtuigd. ‘We openen niet zozeer een venster of een deur van de ivoren toren. Nee, we stappen naar buiten en storten ons op de wicked problems in de maatschappij. Het is een ander speelveld dan in het verleden, toen we ons voornamelijk richtten op het bedrijfsleven als ondernemende universiteit. Dit nieuwe speelveld vergt van wetenschappers dat je niet alleen met bedrijven of andere disciplines werkt, maar ook met burgers. Dat is een andere manier van communiceren en samenwerken. Wat vaststaat: onze plek in de maatschappij en manier van werken is aan het veranderen.’
‘Meer kleur aan Twentse masters’
De masteropleidingen gaan veranderen. Ze worden meer challenge-based, legt de rector uit. ‘We gaan meer kleur geven aan de Twentse masters, want het is een tijd geleden dat we hier stappen in hebben gezet. Dat betekent dat je aan het eind van je studie naast beheersing van vakkennis ook multidisciplinair denkt en oplossingen ontwerpt. Sociale vaardigheden zijn hier belangrijker bij dan ooit. Je moet de interactie met de maatschappij vinden. Ik wil dat iedereen die een master doet daar iets van oppikt. We moeten het nog wel concreter maken in de implementatie; we hebben immers specifieke en brede masters en het is belangrijk om dat brede palet recht te doen. Leidend is wel: als je in Twente hebt gestudeerd, ben je een ander soort master.’
Bij de dies natalis eind november.
‘Eigen smoel nodig’
Naast de hervorming van de masters, wil Veldkamp binnen de UT de onderzoeksstrategie scherper kiezen. ‘We hollen nu vaak nog te veel achter de financiering aan en hebben te weinig regie. We gaan daarom mede inzetten op impactdomeinen: welke onderzoeksimpact is nou des UT’s? We moeten scherper hebben wat we zijn, wat we willen zijn en – bovenal – wat we niet willen zijn.’ Nee, hij wil zeker geen deuren dichtgooien voor onderzoekdomeinen die buiten de focus lijken te vallen. ‘Maar focus schept wel kansen. We proberen een sneeuwbaleffect op gang te brengen. We hebben meer eigen smoel nodig, willen we externe strategische agenda’s meer beïnvloeden.’
'Noem het bestuurlijke handigheid, maar ik kies voor de geleidelijke weg'
Zowel de mastervisie als onderzoekstrategie zijn dossiers van de lange adem, voor de komende jaren. Veldkamp verzekert dat hij niet alles van vandaag op morgen overhoop haalt, met het oog op de werkdruk. ‘Noem het bestuurlijke handigheid, maar ik kies voor de geleidelijke weg. Ik zou het liefst onze mensen zo min mogelijk belasten en wil zo min mogelijk regelzucht.’
Zelf regie pakken
Daarbij is de UT absoluut afhankelijk van de dynamiek van politiek Den Haag, weet de rector. ‘Financiering vindt plaats op basis van onze prestaties van twee jaar geleden; we lopen daarmee achter de feiten aan. Daarnaast gaat er nog steeds structureel te weinig geld naar universiteiten en ik vraag me af of het recent aangekondigde steunpakket daarin helpt.’
Veldkamp hoopt dat de UT meer de eigen regie kan pakken, zeker als het om kwaliteitsborging gaat. ‘Als de afzonderlijke opleidingsaccreditaties verdwijnen en we naar accreditatie op instellingsniveau gaan, zou dat al een enorme lastenverlichting kunnen zijn. Dan gaat het er vervolgens wel om dat je kwaliteit een expliciet onderdeel maakt van je dagelijkse denken en doen. Niet dat we studenten een zoveelste evaluatie laten invullen om er vervolgens een papieren realiteit van te maken. We moeten kwaliteit verankeren in onze totale manier van werken. Dat onderscheidt je als universiteit.’
'Medio augustus een zo normaal mogelijke Kick-In, dat lijkt me een mooi doel'
Koersvast
Welke rol de rector zelf wil pakken? ‘Het ene moment moet je een zetje geven, het andere moment gas terugnemen. Soms is het ambassadeur zijn of verbinden, of de juiste randvoorwaarden scheppen. Dan de vergezichten schetsen om vervolgens genuanceerd en afgewogen beleid te maken. Ik wil vooral goed weten hoe dingen beleefd worden en mijn rol schikken naar de situatie.’
Ondertussen kondigden zijn beide collega-collegeleden de afgelopen tijd hun aanstaande vertrek aan. Veldkamp vindt dat zeker jammer. ‘Maar ik weet ook dat je als bestuurder inwisselbaar bent. Je bent er om het beleid te concretiseren en het krachtenveld van binnen en buiten te sturen in de tijd die je er zit. We hebben onze organisatie goed staan. Als we koersvast blijven, maak ik me nergens zorgen over. De zoektocht naar mijn nieuwe collega’s ging vorige week van start. Ik hoop vooral op chemie, op leuke en professionele collega’s. We moeten op elkaar kunnen vertrouwen.’
Thuis voelen
Waar staat de UT over vier jaar, aan het eind van zijn eerste termijn? ‘Ik hoop dat we een universiteit hebben waar mensen zich thuis voelen. Waar het kunstmatige verschil tussen onderwijs en onderzoek verkleind is en waar we challenge-based aan zinvolle onderwerpen werken. Dat verbindt ons met de maatschappij.’ Maar eerst moeten we de pandemie achter ons zien te krijgen, weet Veldkamp. ‘Het zal niet meer precies zijn zoals het was. Maar medio augustus een zo normaal mogelijke Kick-In, dat lijkt me een mooi doel.’
