Het is een zondagochtend op het Rutbeek, waar een voorzichtig voorjaarszonnetje de nachtvorst verdringt en de Reddingsbrigade Enschede zich klaarmaakt voor een aantal oefeningen. De reddingsvesten, rescue tubes, brancard en isolatiedekens liggen klaar. Terwijl gelegenheidslotusslachtoffer Teun van Wershoven zijn plek zoekt, bereidt de brigade zich voor op het oefenscenario. ‘Waar is onze fake EHBO-koffer?’, wordt gemopperd, terwijl de portofoons worden uitgedeeld. ‘Help! Help!’, klinkt het iets verderop. Het zijn twee openwaterzwemmers die rillend het Rutbeek trotseren en een dolletje maken met de studenten. ‘Meestal als ze zo hard roepen, dan valt het allemaal wel mee’, zegt Danny Verpoort, een van de ervaren krachten binnen de Reddingsbrigade Enschede.
Etherdiscipline
Terwijl de brigade zich opsplitst in tweetallen en een ‘CP’ – centrale post – treft team 1-13 het slachtoffer aan. ‘Een man van in de twintig, zo’n dertig meter van het toiletgebouw. Is van zijn fiets gevallen. Heeft geen medicatie of onderliggende aandoeningen en is aanspreekbaar. Over.’ Meteen blijkt al: met de etherdiscipline zit het wel goed.
Na overleg met ‘CP’, komt team 1-12 toegesneld met de stretcher om het slachtoffer te vervoeren. Die stelt met zijn acteerwerk de brigade op de proef: eerst verliest hij het bewustzijn even, dan kermt hij het uit als hij de brancard op geholpen wordt. Maar de professionaliteit lijdt er allesbehalve onder. Met het slachtoffer in twee isolatiedekens gewikkeld, vervoert het viertal hem al lopend naar de centrale post, terwijl ze hem ondertussen vragen stellen over zijn gesteldheid. Het binnenste been eerst, dan de buitenste. Binnen, buiten. Binnen, buiten. Een geoliede machine.
'We hebben allemaal een passie om mensen te helpen'
Ogen in je achterhoofd
Tijd voor de volgende oefening: bodemzoeken. Met deze temperaturen is dat een kwestie van droogoefenen. Terwijl de brigade met de voeten over het strand sleept, meldt Van Wershoven zich, ditmaal als toeschouwer. ‘Het is gister wat laat geworden, dus ik lag er net best lekker bij’, zegt hij met een brede glimlach, om vervolgens de oefening toe te lichten. ‘Onder warmere omstandigheden doen we die in ondiep water. Het is een beproefde manier als er een kind of bijvoorbeeld een sieraad vermist is. Ja, een kind inderdaad. Een van de eerste dingen die we leren tijdens de lifesaver-trainingen, is dat een kind al in een ondiep plasje water kan verdrinken. Met name onze meer ervaren lifeguards hebben ogen in hun achterhoofd.’
Die ervaring komt zeker niet aanwaaien, vertelt Bram Bats. ‘We bieden lifesaver-trainingen aan in het zwembad, om de basisvaardigheden van het reddingszwemmen onder de knie te krijgen. Vervolgens kun je opgaan voor lifeguard, zodat je op en rond open water hulp kan verlenen en toezicht kan houden bij evenementen. We hebben afgelopen winter zelfs een ijszwemoefening gedaan. En omdat we op de universiteit zoveel internationale studenten om ons heen hebben, zijn we de enige reddingsbrigade in Nederland die de opleidingen ook in het Engels aanbiedt.’
Vreemde eend
Door het jaar heen is de brigade overal te vinden voor eerste hulp, toezicht of waterhulpverlening. Van sinterklaasintochten in de winter tot de strandwachtpost op Texel in de zomer. En van de Campus Challenge van survivalrunvereniging Tartaros tot grote festivals als de Zwarte Cross en Freshtival. Van de veertig actieve leden, is er zelfs een groep die lifesaving als wedstrijdsport beoefent. ‘We zijn binnen de zwem- en polovereniging een wat vreemde eend in de bijt, maar wat ons bindt is dat we méér willen doen dan alleen baantjes trekken’, zegt Bats. ‘Dat is precies wat kan binnen de reddingsbrigade. We hebben werktuigbouwkundigen die willen sleutelen aan de motor van de reddingsvlet, technisch geneeskundigen die gek zijn op EHBO en civiele technici die bedreven zijn in de stromingsleer van het water. Bovendien hebben we allemaal een passie om mensen te helpen.’
Vriendenclub
Als enige studentenreddingsbrigade van Nederland is de flauwe dan wel studentikoze humor nooit ver te zoeken. Dat blijkt tijdens de afsluitende oefeningen op deze koude zondagochtend, wanneer het vermiste kind Henk (8 jaar) voldoet aan het signalement ‘oranje gezicht, oranje haar en een horizontale, witte streep over zijn borst’ – precies de uiterlijke kenmerken van de oefenpop met een onderliggende hartaandoening die even later gereanimeerd wordt. Vervolgens moeten twee plastic drenkelingen, beiden voor de gelegenheid Jelle genaamd, uit het water gered worden met de reddingsvlet.
Met beide Jelles veilig op het droge, legt Bats nog eenmaal uit wat deze vereniging binnen een vereniging zo bijzonder maakt. ‘De humor hoort er natuurlijk bij. Ik denk niet dat je snel bij andere brigades een brak lotusslachtoffer zal vinden, haha. Eenmaal in een oefening, dan is no play de vuistregel. Maar daarnaast is er alle ruimte voor borrels, uitjes en andere activiteiten. Daardoor hebben we een ontzettend hechte groep. Het voelt vaak meer als een vriendenclub dan een reddingsbrigade.’
