Hij kan nog niet al te veel uitweiden over zijn toekomstige rol als rector, maar al wel zijn stijl van leidinggeven uit de doeken doen. ‘Laagdrempeligheid staat hoog in het vaandel’, zegt hij met een licht accent dat zijn Limburgse afkomst prijsgeeft. ‘Natuurlijk alles binnen het redelijke, maar de deur staat open. Ik vind het prettig om verschillende gemeenschappen bijeen te brengen; van het onderwijs en onderzoek tot het bestuurlijke.’
De naam Palstra is voor velen onbekend binnen de UT. Toch is zijn staat van dienst groot. Op het moment is de Groningse hoogleraar directeur van het Zernike Institute for Advanced Materials. Verder is hij onder andere voorzitter van de sectie scheikunde bij de KNAW. Zijn onderzoeksgebied bevindt zich op het snijvlak van scheikunde, natuurkunde en nanotechnologie. Drie jaar geleden werd hij fellow van de gerenommeerde American Physical Society.
Opbloeien
Op zijn cv is Twente nog niet in kaart gebracht. ‘Maar, natuurlijk ken ik de campus’, zegt hij. ‘De contacten zijn altijd intensief geweest. In de loop der jaren ben ik hier vaak geweest. Bijvoorbeeld vanuit het NanoNextNL-programma. In de laatste decennia zag ik de campus steeds verder opbloeien; er is duidelijk veel geïnvesteerd. Zowel in de gebouwen als wat er zich in afspeelt.’
Groningen verlaat hij met een beetje pijn in het hart. Palstra vertelt enthousiast over de plek die de universiteit inneemt in de stad. ‘De RUG maakt echt onderdeel uit van de maatschappij, de bevolking is trots op haar universiteit.’ Diezelfde betrokkenheid verwacht hij in Twente te vinden. ‘Van wethouders en burgemeesters heb ik al felicitaties ontvangen. Ik proef dat de regio een sterke verbondenheid voelt met deze plek. Weet je; het grootste compliment dat ik heb gekregen is van mijn huidige collega’s. Zij zien mij als iemand die uitstekend in Twente past.’
Hoge bomen
Daarmee ervaart hij de UT nu al als een warm bad. ‘De benoeming ging natuurlijk niet over een nacht ijs. Ik heb het gevoel dat mijn aanstelling breed gedragen is’, zegt Palstra. En ook de regio kan hem bekoren. ‘Ik hou van mooie hoge bomen. Groningen is toch meer het land van verre horizonten. Mijn vrouw en ik oriënteren ons op een nieuw huis. Dat hebben we deze zomer aan besteed; op de fiets verschillende plekken bezoeken en huizen bekijken.’
De ideale woning hebben ze nog niet gevonden. ‘Wij wonen nu nog in Haren, waar we een prachtige tuin hebben, en dat is een vereiste. Ik hou ervan om in de vrije uren bezig te zijn met snoeimes en kettingzaag. We hebben een kleine boomgaard, het geeft veel ontspanning om die te onderhouden.’ Daarnaast vindt Palstra rust in (berg)wandelen. Vorig jaar in de Dolomieten en daarvoor in New Hampshire. ‘We waren van plan om dit jaar naar Land’s end, het zuidwestelijkste punt van Engeland, te fietsen. Want tochten maken is een passie. Ons huis ligt pal naast het Pieterpad; voor wandelaars met zere voeten is er altijd wel een stoel.’
Binnenkort hopen Palstra en zijn echtgenote een plek in Twente te vinden. Verhuizen is, behalve het gevoel van een afscheid, geen probleem. Zijn drie dochters zijn inmiddels uit huis. ‘Ze volgen ieder een geheel eigen pad’, zegt hij niet zonder trots. ‘De één studeerde rechten, de ander begint binnenkort als promovendus natuurkunde en de derde is studente psychologie. Mijn vrouw heeft een geheel eigen carrière; zij is zelfstandig projectmanager/organisatieadviseur.’
Leidsche Flesch
Thom Palstra heeft een flinke staat van dienst. Hij studeerde en promoveerde in Leiden, waar hij actief lid was van studievereniging de Leidsche Flesch en actief was in de centrale ondernemingsraad van de Stichting FOM. Daarna ging hij voor een periode van tien jaar naar Bell Laboratories, de onderzoekslaboratoria van telecombedrijf AT&T. Midden jaren ’90 vestigde hij zich in Groningen, waar hij naast hoogleraar ook vice-decaan was. In 2010 werd hij directeur van het Zernike Institute for Advanced Materials.
‘Om de tien jaar heb ik een nieuwe uitdaging nodig’, blikt hij terug. ‘Van onderzoek naar bedrijfsleven tot een bestuursfunctie. In die tijd heb ik vanuit meerdere kanten gezien dat activisme belangrijk is; het is goed voor studenten om niet alleen een consument van onderwijs te zijn, maar daar ook richting aan te geven. Als vice-decaan heb ik geleerd dat de inbreng van studenten belangrijk is; zij weten als geen ander wat er speelt en waar bijgestuurd moet worden.’
Oppenheimer
In het cv van Palstra staat dat hij een Oppenheimer-fellowship in 1989 afwees. ‘Je kent Oppenheimer, de wetenschapper die de atoombom uitvond?’, vraagt hij. ‘Op de plek waar hij werkzaam was is een wetenschappelijk-industrieel complex ontstaan en dat is na de oorlog het Los Alamos National Laboratory geworden. Nobelprijswinnaar John Robbert Schrieffer belde op een dag; of ik niet daarheen wilde komen. Natuurlijk luister je dan; maar ik heb het afgewezen, omdat het niet paste in de carrière van mijn vrouw.’
Dat telefoontje maakte indruk, net als zijn tien jaar in de VS. ‘Ze zijn heel actief in het aantrekken van talent, om de kwaliteit hoog te houden en competitief te blijven’, zegt Palstra. ‘Dat zie je in het aantrekken van mensen, maar ook in de talentontwikkeling. Zowel op het niveau van gearriveerde wetenschappers als bij studenten die hun carrière nog moeten vormgeven. Daar kunnen wij een voorbeeld aan nemen in Nederland.’
Thom Palstra neemt op 25 november het stokje over van Ed Brinksma op de 55ste Diës van de UT.
