‘Hebben jullie al nagedacht over een radiozender?’ De twee studenten in de operatiekamer van het TechMed Center beantwoorden de vraag met een voorzichtige glimlach. Op de operatietafel liggen twee gehavende varkenspoten klaar om gehecht te worden. ‘Doe maar Het Foute Uur van Qmusic.’ Na een laatste check gaan de studenten technische geneeskunde van start. ‘Ik ben echt als een malle aan het trillen’, zegt één van de twee. ‘Wil je een korte break?’, vraagt de docent. Er volgt een stilte. ‘Ik weet niet of dat gaat helpen.’
Spanning
Het ‘assessment’ waarmee studenten technische geneeskunde het vak chirurgische vaardigheden afsluiten, is voor de meesten een spannende beproeving. Ze moeten verdoven, snijden en hechten. Daarbij worden alle handelingen zo nauwkeurig mogelijk gesimuleerd. De studenten zijn volledig in operatiepak, moeten hun handen grondig wassen en krijgen te maken met strikte protocollen. Eigenlijk is de varkenspoot, die de plaats inneemt van een mensenarm, het enige verschil.
‘Studenten zijn gespannen voor het assessment’, weet universitair docent Frank Halfwerk. Hij staat als beoordelaar op de operatiekamer waar de studenten moeten hechten. ‘Studenten stellen hoge eisen aan hun eigen handelen. Als dat tijdens het assessment niet lukt, leidt dat soms tot oplopende emoties.’ Maar als ze zich daar overheen kunnen zetten en het ‘assessment’ halen, dan zijn ze klaar voor het echte werk, weet de universitair docent. ‘Voordat studenten het ziekenhuis ingaan, maken we ze bekwaam in een gesimuleerde omgeving. Dat is ons adagium.’
Vertrouwen
Het oefenen in zo’n omgeving is volgens Halfwerk geen overbodige luxe. Hij noemt Black Wednesday, de eerste woensdag in augustus wanneer de Engelse arts-assistenten beginnen met werken. Uit onderzoek blijkt dat het sterftecijfer in de Britse ziekenhuizen op die dag zes procent hoger ligt. ‘Ook in Nederland leren geneeskundestudenten hun vaardigheden nog vaak op echte patiënten in het ziekenhuis. Dat is volgens ons niet meer van de eenentwintigste eeuw.’
Uniek aan de Twentse aanpak is het simuleren van de gehele chirurgische cyclus waarbij de patiënt centraal staat, legt Halfwerk uit. ‘Studenten leren in tien weken het preoperatieve beleid, de hygiëne vooraf, de verdoving en ingreep, alsook het visitelopen na afloop. Ze leren kortom alles eromheen en dat is uniek in de wereld. Als ik dit vertel tijdens congressen, geloven mensen het niet.’
Door het oefenen in een gesimuleerde omgeving neemt het vertrouwen van de studenten in hun eigen vaardigheden zienderogen toe, vertelt Halfwerk. Dit blijkt uit recent onderzoek van de UT. In dit onderzoek werden meer dan 80 technische geneeskundestudenten ondervraagd over het vertrouwen in hun eigen chirurgische vaardigheden. ‘Na het vak hebben studenten veel meer vertrouwen in hun eigen handelen, zo volgt uit de studie. Denk aan het afnemen van de informed consent (toestemming van de patiënt na te zijn geïnformeerd, red.), het hanteren van het instrumentatrium en het sluiten van de huid. Daarom sturen we studenten na dit vak met een gerust hart naar het ziekenhuis.’
Simulatie
Niet alleen geneeskundestudenten profiteren van het ‘skills lab’. Ook vaatchirurgen in opleiding kunnen in het TechMed Centre operaties oefenen, vertelt Halfwerk. ‘Dat gebeurde vroeger op de patiënt. Hier kunnen we bijvoorbeeld een bypassoperatie volledig simuleren.’ Maar ook door de wol geverfde chirurgen oefenen hun 'skills' op de UT, vervolgt de universitair docent. ‘Er zijn operaties die in de praktijk niet vaak voorkomen en dan biedt simulatie een uitkomst. Hier kunnen chirurgen op een 3D-geprint model van het hart zo vaak oefenen als ze willen.’
Terug naar het ‘skills lab’ in het TechMed Center. Op de OK rijgen de studenten het laatste stuk draad door de verse varkenspootjes. ‘Wat vind je van het resultaat?’, vraagt Halfwerk. De student werpt een korte blik op de hechting. ‘Eigenlijk ben ik nog niet helemaal tevreden.’ Op de gang staan twee studenten uit te puffen van hun opdracht. ‘Het hechten is het lastigste onderdeel’, zegt Carmen den Drijver, masterstudent technische geneeskunde. ‘We stonden allebei aardig te trillen.’
Medestudent Merel Reuvekamp knikt. ‘Ik heb thuis flink geoefend op een varkenspoot van de slager, maar het blijft spannend.’ Volgens beide studenten is het vak een goede voorbereiding op hun aanstaande coschappen. ‘Als het hier lukt, durf ik het ook aan in het ziekenhuis. Nu maar hopen dat het vandaag goed genoeg was.’
