Waar elke faculteit naar het ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap kijkt voor de verdeling van geld, komt de financiering van ITC via een omweg. De basisfinanciering komt beschikbaar vanuit zogeheten ‘Official Development Assistance’-gelden (ODA). Dat gaat via het ministerie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp naar het ministerie van OCW en vervolgens naar de faculteit.
‘Zorgelijke ontwikkeling’
Precies in die ODA-financiering wordt gesneden. Vanaf 2026 tot 2028 krijgt ITC 14,5 procent minder beschikbaar. Vanaf 2029 wordt er iets minder bezuinigd ten opzichte van het huidige budget: 11,9 procent. Al met al is het een klap van grofweg 3 miljoen euro op de jaarlijkse basisfinanciering van 25 miljoen euro. ‘Het is een zorgelijke ontwikkeling’, zegt decaan Freek van der Meer. ‘Dit poetsen we niet zomaar weg in onze begroting.’
Sowieso wordt fors gesneden in ontwikkelingssamenwerking. Het kabinet-Schoof bezuinigt daarop 2,4 miljard euro – ruim twee derde van de eerder beschikbare 3,5 miljard euro. ‘Heel veel programma’s, zoals het Orange Knowledge Programme, dreigen te verdwijnen en er lijkt niets voor terug te komen’, aldus Van der Meer. ‘Dat gaat ook een negatief effect hebben op onze activiteiten, zij het in veel mindere mate dan de ODA-financiering.’
‘Startpunt bepalen’
Aangezien de financiële klappen eraan komen, is het een kwestie van voorsorteren op een organisatiewijziging of reorganisatie? ‘Het woord reorganisatie heb ik nog nooit gebruikt’, zegt de ITC-decaan. ‘We moeten eerst met het college van bestuur in gesprek over de uitdagingen waar we voor staan. Aan de hand daarvan bepalen we met elkaar het startpunt. Een reorganisatie is daarin slechts één van de mogelijke HR-instrumenten die je kan toepassen. Natuurlijk is het spannend, maar ik ga niet op zaken vooruitlopen. Het belangrijkste is dat we perspectief blijven bieden de komende jaren.’
Onderwijs toekomstbestendiger
De faculteit toekomstbestendiger maken, dat is het devies. Op onderwijsgebied zet ITC daarin de nodige stappen, aldus de decaan. Zo is er het plan om de master Geo-information Science and Earth Observation ook als initieel onderwijs aan te bieden – dus als onderwijs dat mensen volgen voordat ze de arbeidsmarkt betreden. ‘Op die manier kunnen we deze opleiding interessanter maken voor Nederlandse en Europese studenten’, aldus Van der Meer. ‘Op die manier hoeven zij niet het hoge instellingstarief te betalen, zoals nu het geval is.’
ITC heeft ook de wens voor een eigen bacheloropleiding. ‘Ofwel in samenwerking met de Vrije Universiteit of door het zelf op te zetten, dat verkennen we’, zegt Van der Meer. Het aanbod in lifelong learning, onder andere via het eigen platform Geoversity, heeft daarnaast prioriteit. ‘Lifelong learning is een stokpaardje van mij – en gelukkig was het één van de lichtpuntjes in het regeerakkoord. We kunnen niet blijven teren op het onderwijs zoals we dat al jarenlang aanbieden. Ons onderwijs moet flexibeler ingezet worden, op tijdstippen, plekken en in vormen hoe mensen dat willen.’
Vleugellam
Het is niet alleen een kwestie van willen, maar vooral ook moeten vanwege de nieuwe politieke wind die in Nederland waait. ‘Het is alsof we ons ineens terugtrekken achter de dijken, op onze 41.850 vierkante kilometer’, zegt Van der Meer. ‘Zoiets maakt je als land vleugellam en onze internationale concurrentiepositie brokkelt af. Dat gaan ook onderwijsinstellingen voelen. Dat iets zo snel wordt afgebroken wat jarenlang is opgebouwd, dat verbaast me.’
Het staat dan ook haaks op de internationale missie van zijn faculteit, zegt Van der Meer. ‘Als je kijkt naar de gehele migratiediscussie in Den Haag: migratie begint niet bij de grens. Goed onderwijs is de basis voor stabiliteit en economische groei in een regio. In alle bescheidenheid, dat is precies waar wij een bijdrage aan leveren.’
Toch steekt hij de hand in eigen boezem als het gaat over het verkondigen van die meerwaarde. ‘In zekere zin zitten we in een bubbel. Als faculteit, maar ook als universiteit. We hebben te weinig onze meerwaarde over het voetlicht gebracht en nu hebben we het te doen met de politieke situatie zoals die is. Willen we weer opkrabbelen, dan moeten we veel meer de samenwerking met de samenleving opzoeken als vierdegeneratie-universiteit.’
