Hoe landde de boodschap afgelopen woensdag in de faculteit?
‘We hebben allereerst ’s ochtends de afdelingshoofden en de faculteitsraad geïnformeerd, aan het einde van de middag was de bijeenkomst voor de gehele faculteit. Ik vond de reacties erg constructief, ook al zijn er natuurlijk zorgen en spanningen bij zo’n ingrijpende boodschap. Het is moeilijk in zo’n situatie om niet in emoties te schieten, daar heb ik alle begrip voor.’
En voor u?
‘Ik vond het emotioneel en heftig om deze boodschap te verkondigen. Je moet het op zo’n moment erg zakelijk houden, om te voorkomen dat je emoties de bovenhand nemen. Het valt me bijzonder zwaar. Maar ik wil ook absoluut niet weglopen voor mijn verantwoordelijkheid. Dit is de situatie, die willen we zelf oplossen. Gelukkig krijgen we daarbij ook ondersteuning, bijvoorbeeld als het gaat om juridische vraagstukken.’
U zag de financiële klappen al een tijd geleden aankomen, kunt u de aanleiding voor deze reorganisatie toelichten?
‘Het zat er inderdaad aan te komen, daar heb ik geen geheim van gemaakt. Maar nu is het echt een feit. Sinds Prinsjesdag wisten we dat we nog 14,5 procent minder budget zouden krijgen vanuit de ‘Official Development Assistance’-gelden, bovenop de maatregelen die al waren ingezet. Dan heb je het over een extra bezuinigingsopgave van 3 miljoen euro per jaar. Daar is niet meer tegenop te boksen met onze huidige organisatie.’
‘We hebben na Prinsjesdag onder de loep genomen hoe ons plaatje eruitziet. We concludeerden dat we nog 2,5 miljoen euro moesten winnen, waarbij we onze inkomsten met 5 ton per jaar konden verhogen. Maar dan bleven er nog 2 miljoen euro aan uitgaven over. Als je bedenkt dat zo’n 80 procent van onze kosten uit personeelskosten bestaat, dan konden we niet anders concluderen dan dat hier een reorganisatie voor nodig was.’
Want die was onontkoombaar? Zoals de universiteitsraad woensdag aangaf, ‘de noodzaak moet vooraf duidelijk zijn, om discussies achteraf te voorkomen’?
‘In onze ogen is die noodzaak er helaas wel. We hebben een plan geschreven waarin duidelijk moest worden of dit echt moest, wat het financieel en structureel zou betekenen, hoe we het proces in moesten gaan en aan welke criteria we zouden toetsen.’
'We krijgen geoormerkt geld van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Hun agenda is leidend'
Die criteria zijn al duidelijk op dit moment?
‘Ja. Voor het wetenschappelijk personeel toetsen we het op twee vlakken. Allereerst hoe hun profiel aansluit op de agenda van minister Klever. Daarnaast toetsen we hoe ze aansluiten op de missie en visie van ITC. Die missie en visie zijn verbonden aan de agenda van de minister. Het is vrij complex, maar uiteindelijk ook vrij simpel: we krijgen geoormerkt geld van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Hun agenda is leidend. Voor ondersteunend personeel kijken we hoe ze passen bij onze aangescherpte missie en visie, waarbij we ook kijken naar een gezonde verhouding tussen ondersteunend en wetenschappelijk personeel, in lijn met hoe de UT daarop inzet. In totaal komt dat neer op zo’n twintig mensen die we moeten ontslaan.’
Nu dit is aangekondigd, hoe ziet het vervolgproces eruit?
‘De faculteitsraad moet allereerst advies uitbrengen of deze categoriebepaling voor zo’n organisatiewijziging de juiste is. Vervolgens is het zaak om een organisatieplan en personeelsplan te schrijven. We willen zoveel mogelijk input ophalen uit de faculteit en willen transparant zijn over dit proces. Daarom komt bijvoorbeeld het plan dat afgelopen gepresenteerd is ook op ons intranet te staan. We willen bovenal draagvlak creëren en houden. Maar we moeten ook zo eerlijk zijn dat niet iedereen bij alles betrokken kan worden. Voor de zomer moeten de plannen rond zijn en alle input verzameld – zowel binnen als buiten de faculteit. Als de faculteitsraad het reorganisatieplan heeft goedgekeurd, is de planning om in oktober de gesprekken te voeren met de mensen die het direct treft.’
'Ik heb echter niet de illusie dat wij alles perfect gaan doen. Daarvoor zijn dit soort trajecten gewoon te moeilijk en ingrijpend'
ITC is de tweede faculteit in korte tijd die een reorganisatie in gaat, na TNW. Zijn er al lessen geleerd van die TNW-reorganisatie waar ITC iets mee kan?
‘We hebben continu contact gehad met TNW. Ik wil niet te veel op details ingaan en bovendien zijn de inhoudelijke keuzes die TNW maakt anders dan onze keuzes. Daar zijn we inhoudelijk ook te verschillend voor. Kijk, er zijn dingen bij TNW die goed zijn gegaan en die minder goed gingen. Daar kunnen wij in ons proces van leren, bijvoorbeeld over hoe zaken op communicatief vlak worden gedaan en ervaren. Ik heb echter niet de illusie dat wij alles perfect gaan doen. Daarvoor zijn dit soort trajecten gewoon te moeilijk en ingrijpend.’
Hoe kijkt u naar de toekomst van de faculteit?
‘Een reorganisatie is pijnlijk en ingrijpend. Ik zie het echter niet als een zuiver financiële exercitie. We hebben bijvoorbeeld adviesbureau Fundatis ook op onze cultuur en structuur laten adviseren. Al ruim een jaar – voor Prinsjesdag – is een aantal werkgroepen gestart om ITC efficiënter en meer toekomstbestendig in te richten. De noodzaak voor het aanbrengen van strategische focus en het ontwikkelen van de organisatie en processen op deze aanpassingen was al in gang gezet. We hebben er vertrouwen in dat de faculteit er uiteindelijk sterker uitkomt, daar blijf ik op hameren. We gaan ons toekomstperspectief niet uit het oog verliezen.’
